09
Zamawiający zawsze ma prawo zażądać od wykonawcy informacji o kosztach pracy wkalkulowanych w cenę oferty
Pytanie: Zamawiający nie wymagał od wykonawców w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, aby zatrudniali pracowników na umowy o pracę. Czy wobec tego ma prawo badać cenę oferty pod kątem zastosowania w niej minimalnego wynagrodzenia za pracę?
Zamawiający nie może poprawić oferty poprzez wpisanie w niej nowego asortymentu towarów
Całkowicie dowolne wpisanie przez zamawiającego w ofercie produktu innego, niż faktycznie zaoferował wykonawca, nie mieści się w dyspozycji art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, nawet jeśli wartość „poprawionych” pozycji jest nieznaczna. Zmiana zakresu oferowanego asortymentu w taki sposób, że będzie on obejmował całkowicie inne przedmioty aniżeli wyspecyfikowane w ofercie, jest zawsze istotną modyfikacją (wyrok KIO z 18 marca 2015 r.; sygn. akt KIO 441/15).
Wykonawca może uzupełnić dokumenty w formie elektronicznej weryfikowanej za pomocą certyfikatu
W wezwaniu do uzupełnienia oferty o dokumenty na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu zamawiającemu nie przysługuje prawo do ograniczenia formy, w jakiej dokumenty te mogą zostać złożone. Wynika ona bowiem wprost z § 7 rozporządzenia w sprawie dokumentów. Zamawiający może żądać przedstawienia oryginału lub notarialnie poświadczonej kopii dokumentu wyłącznie wtedy, gdy złożona kopia jest nieczytelna lub budzi wątpliwości co do jej prawdziwości (wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu z 26 marca 2015 r.; sygn. akt II Ca 675/14).
08
Zmiana nazwy wykonawcy nie uniemożliwia mu posługiwania się starymi referencjami
Pytanie: Zmieniliśmy nazwę naszej spółki oraz siedzibę. Jednak z pełnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego wynika, iż jesteśmy tym samym podmiotem. Czy w takiej sytuacji zamawiający powinien uznać nasze doświadczenie i poświadczenia oraz referencje wystawione na poprzednią nazwę spółki?
07
Wykonawcy muszą tłumaczyć się ze zbyt niskiej ceny oferty
Oferta z za wysoką ceną nie gwarantuje sukcesu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Jednak zaniżanie wynagrodzenia, aby za wszelką cenę wygrać przetarg, również nie jest dobrym rozwiązaniem. Aby oferta w ogóle mogła podlegać porównaniu i ocenie, komisja przetargowa w pierwszej kolejności ma bowiem obowiązek zbadać, czy jej cena nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zaniżone wynagrodzenie może stać się następnie przyczyną jej odrzucenia. W artykule piszemy o tym, kiedy zamawiający ma obowiązek wezwać do wyjaśnienia kalkulacji wynagrodzenia, jak przygotować odpowiedź w tej sprawie, aby nie zostać wyeliminowanym z postępowania i w jakich sytuacjach organizator postępowania może uznać, że cena jest rażąco niska.
Wykonawca nie może polegać na uprawnieniach podmiotu trzeciego
Pytanie: W postępowaniu na usługi cateringu wykonawca – w celu wykazania, iż posiada uprawnienia do wykonywania działalności – złożył pozwolenie innego podmiotu na prowadzenie działalności gastronomicznej. Czy można udostępniać innym podmiotom takie dokumenty na podstawie art. 26 ust 2b ustawy Pzp?
Wyjaśnienie wątpliwości dotyczących dokumentacji przetargowej pozwoli złożyć dobrą ofertę
Czasem zapisy siwz są na tyle niejasne bądź niejednoznaczne, że wykonawcy mają wątpliwości, jak właściwie przygotować ofertę. Zdarza się także, że dokumentacja zawiera postanowienia niezgodne z prawem, a oferent nie ma możliwości złożenia odwołania (np. z uwagi na wartość zamówienia). Wówczas warto zadać zamawiającemu pytanie do siwz zgodnie z art. 38 ustawy Pzp. Zarówno pytanie jak i odpowiedź stanowią składową protokołu postępowania (który może być skontrolowany), co nierzadko mobilizuje zamawiającego do udzielenia rzetelnej odpowiedzi. Artykuł stanowi o tym, kiedy i jak zadawać pytania zamawiającemu.
06
Zasady dostępu do ofert konkurentów
Bardzo często zdarza się, że zamawiający, oceniając złożone przez wykonawców dokumenty, popełnia błędy. To z kolei skutkuje tym, iż w postępowaniu wybiera ofertę, która wcale nie jest najkorzystniejsza bądź zawiera nieprawidłowości będące podstawą jej odrzucenia. Jeśli wykonawcy szczególnie zależy na wygraniu przetargu, powinien każdorazowo już po złożeniu ofert przeanalizować dokumenty konkurencji. W ten sposób będzie mógł nadzorować proces wyboru oferenta i w odpowiednim terminie reagować na błędne działania zamawiającego. W poniższym tekście można przeczytać o zasadach dostępu do dokumentacji przetargowej, terminach ujawnienia poszczególnych dokumentów oraz związanych z tym kosztach.
Zaległości w opłacie lokalnych podatków wykluczają z postępowania
Pytanie: Wykonawca składa ofertę w gminie, w której zalega z podatkami lokalnymi i opłatami. Czy zamawiający, wiedząc o tym fakcie, może go wykluczyć z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w kontekście § 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może zadać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (dalej: rozporządzenie w sprawie dokumentów)?
Wykonawca nie musi wskazywać stawki VAT, jeśli zamawiający nie wymaga tego w dokumentacji postępowania
Jeśli zamawiający nie żąda wyodrębnienia z ceny oferty stawki VAT, nie może następnie odrzucić ofert wykonawców, którzy takiej stawki nie podali, z uwagi na ich niezgodność z treścią siwz. Odmienność oferty od siwz może przejawiać się w zakresie proponowanego przedmiotu zamówienia, jak też w sposobie jego realizacji. Ma ona miejsce w sytuacji, gdy zaoferowany przedmiot dostawy bądź usługi nie odpowiada opisanemu w siwz przedmiotowi zamówienia co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji i innych elementów istotnych do wykonania zamówienia w stopniu zaspokajającym oczekiwania i interesy zamawiającego (wyrok KIO z 5 stycznia 2015 r.; sygn. akt KIO 2670/14).
05
Zaświadczenia z KRK i ZUS nie mogą, co do zasady, stanowić tajemnicy przedsiębiorstwa
Pytanie: Zastrzegliśmy jawność dotyczących nas informacji z Krajowego Rejestru Karnego (dalej: KRK), Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS) i urzędu skarbowego (dalej: US). Poinformowaliśmy przy tym zamawiającego, że mają one charakter technologiczny, techniczny i organizacyjny przedsiębiorstwa oraz posiadają wysoką wartość gospodarczą. Zamawiający wezwał nas do wyjaśnienia zastrzeżenia danych. Czy słusznie?
Zamawiający może stawiać wykonawcom tylko wymogi wskazane przepisami prawa
Organizator postępowania o udzielenie zamówienia ma prawo postawić wykonawcom warunki związane z jakością oferowanych dostaw, usług czy robót (tzw. warunki przedmiotowe), wymogi stricte formalne (związane z sytuacją wykonawcy przed Krajowym Rejestrem Karnym, jego należnościami względem ZUS czy urzędu skarbowego itp.) oraz tzw. warunki podmiotowe. Wśród tych ostatnich wymienia się: uprawnienia do wykonywania działalności, wiedzę i doświadczenie, zaplecze techniczne (np. odpowiednie maszyny), personel oraz zasoby finansowe i ekonomiczne. O tym, jakich zapisów dokumentacji przetargowej w tym zakresie można się spodziewać, piszemy w poniższym artykule. Z kolei omówienie katalogu dokumentów, których zamawiający może żądać od wykonawców, aby sprawdzić spełnianie warunków, opublikujemy na łamach kolejnych numerów.
Wykluczenie może nastąpić tylko w sytuacji, gdy wykonawca nie wykazał spełnienia warunku
Artykuł 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp nie łączy konieczności wykluczenia wykonawcy z postępowania z niezłożeniem przez niego dokumentu wymaganego na potwierdzenie warunku, lecz z jego niewykazaniem. A zatem wykluczenie może nastąpić tylko w sytuacji, gdy wykonawca nie potwierdzi któregoś z elementów opisanego przez zamawiającego warunku (wyrok KIO z 28 listopada 2014 r.; sygn. akt KIO 2392/14).
04
Załączniki do odwołania – równie ważne jak jego zawartość
Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (dalej: rozporządzenie) w odwołaniu należy zamieścić wykaz załączników. Każdy z załączników można uzupełnić. Wyjątkiem jest sytuacja, w której odwołujący nie załączył do odwołania dowodu uiszczenia wpisu ale też nie wpłacił go w terminie, w związku z czym nie jest w stanie uzyskać późniejszego potwierdzenia jego właściwego dokonania.
Zamawiający nie może wymagać, aby wykonawcy skalkulowali roboty dodatkowe już w ofercie składanej w przetargu
Wystąpienie konieczności wykonania robót dodatkowych jest okolicznością nieprzewidywalną. Z uwagi na charakter tych prac ryzyko ich wystąpienia jest trudne do skalkulowania przez wykonawcę na etapie składania ofert (wyrok KIO z 18 sierpnia 2014 r.; sygn. akt KIO 1581/14).
Zamawiający ma obowiązek wyjaśnić zawartość specyfikacji, jedynie w odpowiedzi na zapytania przesłane w terminie
Pytanie: Zamawiający po ogłoszeniu postępowania zmienił specyfikację (w zakresie opisu przedmiotu zamówienia). Następnie otrzymał pytania od wykonawców dotyczące nowych zapisów specyfikacji. Czy ma obowiązek udzielić na nie odpowiedzi, mimo iż upłynął termin zadawania pytań?
03
Zbyt szczegółowy opis przedmiotu zamówienia powinien być kwestionowany
Zamawiający ma prawo opisać przedmiot zamówienia w sposób, który w jak najpełniejszym zakresie odpowiada jego potrzebom. Jedyne ograniczenie, jakie nakłada na niego ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (dalej: ustawa Pzp) – to nakaz prowadzenia postępowania, tak aby stworzyć wykonawcom równe szanse i warunki uczestnictwa w nim, bez wyznaczania podmiotowych czy przedmiotowych preferencji. Wykonawca znający rynek na którym funkcjonuje, z łatwością jest w stanie stwierdzić, czy opis zamówienia jest rzetelny albo czy wskazuje na jeden określony typ, markę lub firmę, która może go dostarczyć. Problemem jest ocena, czy niewłaściwie zapisy można podważyć przed Krajową Izbą Odwoławczą. W artykule piszemy o najczęstszych nadużyciach związanych z opisem przedmiotu zamówienia oraz szansach na wygraną przed Izbą.
Zasady rozwiązywania umowy – jakie koszty grożą wykonawcy, który „zejdzie” z placu budowy z dnia na dzień
Pytanie: W zeszłym roku wygraliśmy przetarg na realizację obiektu użyteczności publicznej. Niestety sytuacja finansowa naszej firmy drastycznie się zmieniła. Nie jesteśmy w stanie realizować inwestycji na zasadach wskazanych w kontrakcie. Istnieje obawa, że będziemy musieli przerwać wykonywanie robót właściwie „z dnia na dzień”, bo już teraz znajdujemy się na skraju bankructwa. Jakie konsekwencje finansowe w związku z tym nam grożą?
Wynagrodzenie ryczałtowe charakteryzuje się stałością
Pytanie: Umówiliśmy się z zamawiającym na ryczałt, choć do oferty załączyliśmy kosztorys. Po zakończeniu zadania inwestor wskazał, iż pewien zakres prac z kosztorysu nie był wykonany. Czy może pomniejszyć nam wynagrodzenie?
02
Zawsze warto zweryfikować projekt umowy pod kątem kar umownych oraz zapisów dotyczących podwykonawstwa
Każda specyfikacja istotnych warunków zamówienia powinna zawierać projekt lub istotne postanowienia przyszłego kontraktu w sprawie zamówienia publicznego. Tego rodzaju zapisy powinny być przedmiotem szczególnie wnikliwej analizy oferentów. Przykładowo określone w nich nadmierne kary umowne w skrajnych przypadkach prowadzą firmę wykonawcy do bankructwa. Z kolei ograniczenia związane z zatrudnianiem podwykonawców mogą znacznie utrudnić sprawną i terminową realizację zamówienia publicznego. W tym numerze rozpoczynamy cykl artykułów o szczególnie drażliwych zapisach umowy, które powinny skłonić wykonawcę do ich kwestionowania w Krajowej Izbie Odwoławczej i sądzie. Warto też zadawać zamawiającym pytania do specyfikacji, mobilizując ich tym samym do zmiany kontrowersyjnych zapisów.
Wzór odwołania do KIO
Pobierz wzór odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej.
Wskazanie korzystania z podwykonawców na etapie uzupełnienia dokumentów może być niedopuszczalną zmianą oferty
Pytanie: Wykonawca nie wykazał w ofercie, iż spełnia warunek w zakresie doświadczenia i został wezwany do uzupełnienia dokumentów. Wskazał wówczas roboty zapożyczone od podmiotu trzeciego będącego jednocześnie podwykonawcą. Pierwotnie w złożonej ofercie nie informował o podzlecaniu prac. Czy wolno mu teraz powoływać się na pomoc wcześniej niewskazanego podwykonawcy?
01
Wykonawca, który wygrywa postępowanie odwoławcze przed KIO, ma szansę odzyskać całość poniesionych wydatków
Złożenie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej to niemałe obciążenie finansowe dla firmy. Sam wpis od odwołania może wynosić od 7.500 do 20.000 zł. Do tego dochodzą koszty pełnomocnika, jeśli decydujemy się na jego usługi oraz inne opłaty jak np. koszty dojazdu do KIO, czy biegłych. Najważniejsze, że wszystkie te wydatki pod pewnymi warunkami, można odzyskać, jeśli odwołanie będzie rozstrzygnięte na korzyść wykonawcy. Niestety odwrotny wynik postępowania sprawia, że będziemy obciążeni nie tylko wpisem, ale i kosztami, które musiała ponieść strona przeciwna. Stąd warto dogłębnie przeanalizować, na ile nasze odwołanie ma szanse być uwzględnione. W artykule można przeczytać o tym, na jakie koszty musi być gotowy wykonawca, który odwołuje się do KIO, jaki skutek ma cofnięcie odwołania oraz kiedy odzyska on a kiedy straci poniesione wydatki.
Wniosek o wyjaśnienie specyfikacji nie zawsze można przesłać faksem
Pytanie: Przesłaliśmy zamawiającemufaksem zapytanie dotyczące dokumentacji przetargowej. Wobec braku odpowiedzi nasz pracownik zadzwonił do jednostki zamawiającej i uzyskał informację, że w siwz znajduje się zapis, iż wszelkie zapytania i odpowiedzi do siwz muszą przybrać formę pisemną. Wobec tego nie mieli obowiązku udzielić nam odpowiedzi. Czy słusznie?
Podmiot, który „pożycza” wykonawcy referencje, musi uczestniczyć w realizacji zamówienia
Gdy podmiot trzeci udostępnia zasoby nierozerwalnie z nim związane takie jak wiedzę i doświadczenie, niewątpliwie konieczny jest jego osobisty udział w realizacji zamówienia. Jego zobowiązanie do udostępnienia zasobów powinno wówczas wyraźnie wskazywać na zakres i charakter takiego uczestnictwa. Może ono przybrać dowolną, dozwoloną prawem postać, np.: podwykonawstwa, doradztwa, konsultacji czy nadzoru (wyrok KIO z 10 lipca 2014 r.; sygn. akt KIO 1267/14).
